Ima li ičeg čarobnijeg od trudnoće i rođenja djeteta? Iščekivanje ovog posebnog događaja je jedno od najuzbudljivijih razdoblja u životu, kada se nadate, planirate, sanjate, preispitujete… Kakav je njihov
svijet? Zar ne bi bilo divno to otkriti? Zar nije fantastično vidjeti i upoznati svoju bebu prije rođenja?
Ultrazvuk u trudnoći omogućava niz informacija o stanju fetusa tj. ploda bez ikakvog rizika po majku i plod.
Može se raditi preko stomaka (transabdominalno) ili kroz vaginu (transvaginalnom sondom).
Vaginalni UZV se radi uglavnom u ranoj trudnoći – kada je beba mala i potrebno je približiti joj se radi bolje vizualizacije te kada je potrebno vidjeti grlić materice, a preko prednje trbušne stjenke kada je beba veća
Ultrazvuk u prvom trimestru
Prvi UZ pregled temelji se na dijagnosticiranju trudnoće u materici, je li plod živ i kolika je točna starost trudnoće kao i pregled osnovnih anatomskih detalja ploda i posteljice. Dalje slijedi UZ biometrija ploda – mjerenje određenih anatomskih struktura, uspoređivanje sa standardnim vrijednostima za određenu dob trudnoće i procjena odgovara li plod svojom veličinom trajanju trudnoće. Na prvom pregledu mjeri se CRL – udaljenost tjeme-trtica, što je osnovna mjera za procjenu starosti ploda. Kod žena sa neredovitim ciklusima, starost trudnoće može biti i nekoliko nedelja manja u odnosu na vrijeme izostanka menstruacije. Točnost UZ mjerenja u procjeni starosti trudnoće upravo je najvalidnija tokom prvog trimestra. Prema preporuci FMF u našoj ustanovi se u 11.-14. tjednu trudnoće preporučuje ultrazvučni pregled iz više razloga: potrebno je provjeriti ultrazvučne markere na postojanje trizomije 21 – Downovog sindroma, -NT – nuhalna translucenca – je ultrazvučni prikaz subkutane nakupine tečnosti iza fetalnog vrata, i mjerodavan je u prvom trimestru.
U drugom trimestru uglavnom nestaje ili može preći u nuhalni edem, cistični higrom, sa ili bez generaliziranog hidropsa. Optimalna gestacijska starost je 11- 13GN, gde je minimalna dužina CRL 45mm, a maksimalna CRL 84mm. – postojanje i dužina nosne kosti – pregled radi od 10-14GN gde nedostaje u oko 60-70% slučajeva sa trizomijom 21, oko 50% sa trizomijom 18, i 30% sa trizomijom 13. Kombiniranjem UZ markera i biohemijskog screeninga (double test) identifikacija fetusa sa trizomijom 21 je 90% uz stopu lažno pozitivnih rezultata
od 5%.
Ultrazvuk u drugom trimestru
Daje detaljnu analizu anatomske građe fetusa kao i mogućnosti postojanja urođenih anomalija.
UZ biometrija ploda : BPD,HC (obim glavice), AC (obim trbuh ) i FL dužina butne kost) na temelju čega se
procjenjuje starost trudnoće i normalan rast ploda. Na kraju treba pogledati pol fetusa, pupčanik, krvne žile u pupčaniku, posteljicu i ocjeniti količinu plodne vode.
U periodu 21.-28. tjedna preporučuje se napraviti 4D ultrazvučnu pretragu. 4D ultrazvučna tehnologija nudi
mnogo više od „samo lijepe slike“.Povećava mogućnost potvrđivanja normalnosti razvoja ploda u rizičnoj
trudnoći, kao i ranu detekciju neočekivanih abnormalnosti ploda. Lice, šake i stopala, česta su mjesta
pojave izoliranih, neočekivanih abnormalnosti. Njihov fascinanatni prikaz čini 4D pregled superiornijim
u odnosu na dosadašnje tradicionalne preglede. 4D ultrazvuk osigurava novu dimenziju informacija, smanjujući broj sumnji.
Ultrazvuk u trećem trimestru
Prati se normalan rast ploda, procenjuje se starost /zrelost/ posteljice, građa i debljina.
Normalno zadnje 4 nedelje funkcija posteljice slabi. Ponekad se može ta pojava desiti i ranije pa posljedično
nastaje zastoj u razvoju ploda najčešće između 30. i 34. nedelje trudnoće kada dolazi do visokorizičnog stanja koje zahtjeva hospitalizaciju, a može dovesti do oštećenja ili smrti ploda.
dr. Aida Zujović-Ajanović
specijalist ginekologije i
akušerstva
