Bakteriološki nalazi u bankama matičnih ćelija
Sve češće smo svjedoci različitih oboljenja kod male djece, pa roditelji kao mjeru opreza i sigurnosti čuvaju matične ćelije iz pupčane vrpce svoje djece. Porodice iz Bosne i Hercegovine imaju priliku matične ćelije pohraniti u nekoliko porodičnih banaka iz različitih zemalja. Međutim, budući roditelji sve češće sumnjaju u sigurnost i kvalitet pojedinih banaka matičnih ćelija. Nalazi koji se rade kako bi se provjerila ispravnost i kvalitet uzorka nisu jednaki u svim laboratorijama. Određene zemlje imaju manje stroge standarde kada je u pitanju obrada i skladištenje uzorka matičnih ćelija, što je ključno za samu njegovu primjenu za liječenje. Kada govorimo o sigurnosti uzorka za kasniju primjenu, vrlo je važno analizirati uzorak na viruse i bakterije. Različiti navodi banaka matičnih ćelija u medijima, roditeljima otvaraju sumnje po pitanju laboratorijskih ispitivanja koja se rade u njihovim laboratorijama. U BiH postoje banke koje ne rade ove nalaze za svoje klijente, pa uzorci skladišteni u ovakvim banakama mogu se dovesti u pitanje ukoliko zatrebaju za liječenje. Ovi nalazi koji su ključni za kasniju primjenu iziskuju dodatne visoke troškove, te je to jedan od razloga izostavljanja ovih testova.
[quote]Povodom čestih upita naših klijenata i budućih porodica o laboratorijskim ispitivanjima i bakterijama u uzorku, razgovarali smo sa Acc. prof. dr. Mirsadom Hukić članicom Evropske akademije nauka nauka, šeficom Instituta za mikrobiologiju u Sarajevu i predsjednicom Naučnog odbora Zavoda za biomedicinsku dijagnostiku i ispitivanje „NALAZ“.[/quote]
Acc. prof. dr. Mirsada Hukić:
“Matične ćelije su prepoznate od strane naučnika i zdravstvenih profesionalaca kao budućnost i nada za liječenje u oblasti onkologije, traumatologije, transplantacije, kozmetologije itd. Evropska Komisija, predhodnih godina kroz Programski komitet za FP7 specijalne programe i sada Horizont 2020, izdvojila je ogromna sredstva za izučavanje matičnih ćelija, mogućnosti stimulacije njihovog preobražaja u željene diferencirane ćelije, uticaja različitih noksi na vitalnost i sposobnost njihove diferencijacije, te na iznalaženje terapijske primjene za ove ćelije. Danas je upotreba matičnih ćelija relativno uska i ograničena u odnosu na njihove stvarne mogućnosti, ali je ona istovremena tako važna i nezamjenjiva da je privukla svu našu pažnju.”
Svaki korak u procedure pohrane matičnih ćelija je važan. Od samog uzimanja uzorka, transporta, pa do samog skladištenja. Dešava se da uzorak bude kontaminiran, a u tom slučaju je potrebno obavijestiti roditelje. Koliko je važno da roditelji dobiju ove informacije?
Acc. prof. dr. Mirsada Hukić: Manipulisanje sa matičnim ćelijama je visoko specijalizirano, veoma sofisticirano, nužno multidisciplinarno, a uključuje čitav niz postupaka koji omogućavaju zatvaranje kruga, sačinjenog od: prikupljanja matičnih ćelija, njihovog transporta, čuvanja, obrade i vraćanje u ljudski organizam u obliku ćelija/lijeka! Lijek koji se na kraju ovog dugotrajnog procesa nudi bolesniku, treba da je savršen i ne smije ni u kom slučaju da mu naškodi. Gledano iz ugla mikrobiologa, on ne smije da sadrži ni mikroorganizme, ni toksine.
Krv je prirodno sterilna, međutim može biti kontaminirana prilikom uzimana sa bakterijama koje normalno naseljavaju porođajni kanal, probavni trakt i kožu majke, te sa bakterijama iz okoline i sa ruku osoba koje uzimaju uzorak. Da bi se rizik od kontaminacije sveo na minimum, uzimanje pupčane krvi treba vršiti pod strogo aseptičnim uslovima. Ipak, povremeno se dešavaju propusti, koji za posljedicu imaju kontaminaciju uzorka. Takve situacije treba na vrijeme dijagnostikovati i o njima izvijestiti roditelje. Roditelje teba upoznati sa svim mogućim negativnim uticajima bakterijske kontaminacije na ćelije i dati im mogućnost izbora – ostaviti ili uništiti uzorak.
Koliko se često dešava kontaminacija uzoraka u svijetu? Istraživanja su pokazala da postoje određene banke matičnih ćelija koje ne obavještavaju svoje klijente o rezultatima bakteriološke kontaminacije. Da li je moguće da nijedan uzorak u takvim bankama matičnih ćelija nije kontaminiran?
Acc. prof. dr. Mirsada Hukić: Prema literaturnim podacima, bakterijska kontaminacija uzoraka pupčane krvi se dešava u procentu koji se kreće od 1.6% do 4.5%. Može se reći da kontaminaciju uzoraka nemaju samo oni, koji je ne ispituju sterilnost uzetih uzoraka i ne prijavljuju kontaminaciju. Njih čeka neugodno iznenađenje, kada im zatrebaju matične ćelije!
Da li kontaminacija uzorka može ograničiti primjenu matičnih ćelija za liječenje?
Acc. prof. dr. Mirsada Hukić: Svakako! Samo zdrava ćelija može biti lijek. Još uvijek nije potpuno istraženo na koje sve načine kontaminacija bakterijama može uticati na stabilnost matičnih ćelija, njihovu proliferaciju i diferencijaciju u željenom ili ne željenom smjeru. U svakom slučaju unošenje kontaminiranih ćelija u organizam bolesnika, osobito imunokompromitiranog, je kontraindicirana, jer može dovesti do teške infekcije i sepse.
Da li je moguće izvršiti redukciju bakterije, a da matične ćelije ostanu upotrebljive?
Acc. prof. dr. Mirsada Hukić: To je još uvijek nedovoljno ispitano polje. Teoretski je moguće, ali uz upotrebu antibiotka i hemioterapeutika koji ciljano djeluju samo na bakterije, a potpuno su neaktivni prema humanoj ćeliji. Međutim teško je izbjeći djelovanje, kako živih, tako i mrtvih bakterija i antibiotika na osjetljivu matičnu ćeliju. Žive bakterije luče različite enzime i toksine, a iz mrtvih se oslobađaju endotoksine štetne za ćelije.
[quote]Bio Save, ovlašteni i ekskluzivni partner Vita 34 za Bosni i Hercegovinu svojim klijentima obezbjeđuje potpunu informaciju, kako bi bili sigurni da se matične ćelije mogu u budućnosti koristiti za liječenje. „Osim analiza vitalnosti i broja matičnih ćelija, svaki uzorak se u laboratoriji u Njemačkoj analizira na viruse i bakterije. Dešava se da matične ćelije budu kontaminirane nekom vaginalnom bakterijom, bakterijom iz vanjskog okruženja ili drugim vrstama bakterija. U tom slučaju roditelji dobiju antibiogram sa potpunom informacijom, kao i antibioticima koji mogu djelovati na tu bakteriju. U slučaju kontaminacije, roditelji donose odluku da li žele nastaviti skladištenje matičnih ćelija. Najstrožiji standardi Vita 34 zahtijevaju ovakvu proceduru, obzirom da kontaminiran uzorak može ograničiti primjenu za liječenje. Vrlo je važno da se uz uzorak šalje i mačjina krv, kako bi se uradili dodatni testovi radi buduće sigurnosti i primjene. Upravo ovako detaljne procedure, obezbijedili su Vita 34 najveći broj korištenih uzoraka za liječenje u Evropi. Vita 34 ima više terapijskih primjena nego sve porodične banke u Evropi zajedno, a njih je više od 70.“[/quote]
Bio Save, ovlašteni i ekskluzivni partner Vita 34
+387 33 200 800
